TIN NÓNG: ĐỀ XUẤT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015

ĐỀ XUẤT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG BỘ LUẬT HÌNH SỰ 2015

Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, đã được thi hành trong nhiều năm và mang lại những đóng góp quan trọng trong việc bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên, trước những biến đổi của đời sống kinh tế, xã hội và khoa học công nghệ, việc xem xét sửa đổi, bổ sung BLHS là yêu cầu cấp thiết. Trong buổi làm việc ngày 10/3 vừa qua, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh đã chủ trì cuộc họp với các đơn vị chủ trì triển khai nhiệm vụ tổng kết và xây dựng BLHS sửa đổi. Các đề xuất quan trọng được đầu tư nghiên cứu kỹ lưỡng, nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự tại Việt Nam.

Nội dung

1. Mở Rộng Trách Nhiệm Hình Sự Của Pháp Nhân Thương Mại

Trong BLHS 2015, khái niệm trách nhiệm hình sự (TNHS) của pháp nhân thương mại đã được bổ sung và quy định cụ thể. Tuy nhiên, qua thực tiễn áp dụng, vẫn còn nhiều vướng mắc trong việc xác định TNHS của các pháp nhân. Do đó, Bộ Tư pháp đề xuất bổ sung quy định mở rộng phạm vi chịu TNHS của pháp nhân thương mại. Các quy định mới có thể bao gồm:

Bổ sung quy định về trách nhiệm đồng phạm giữa các pháp nhân trong các vụ án hình sự.
Quy định trách nhiệm trong các trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội chưa đạt.
Mở rộng việc quy định trách nhiệm của pháp nhân đối với tội danh có nguy cơ gây tác động lớn tới nền kinh tế và xã hội.

2. Hoàn Thiện Quy Định Về Hình Phạt Tử Hình

Hình phạt tử hình là biện pháp nghiêm khắc nhất trong hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam, tuy nhiên việc áp dụng cần được xem xét một cách thận trọng và có tính nhân đạo. Bộ Tư pháp đề xuất:

Bổ sung trường hợp không áp dụng hình phạt tử hình và không thi hành án tử hình.
Miễn hình phạt tử hình đối với cá nhân phạm tội tham ô, nhận hối lộ nếu chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản thất thoát và hợp tác với cơ quan chức năng.
Hoàn thiện quy định về việc xét giảm án tử hình cho các trường hợp đặc biệt, bảo đảm tính nhân đạo và phù hợp với thông lệ quốc tế.

3. Phi Hình Sự Hóa Một Số Tội Danh Không Còn Phù Hợp

BLHS cần được cập nhật để phù hợp với thực tiễn đời sống và xu hướng pháp luật hiện đại. Bộ Tư pháp đề xuất phi hình sự hóa một số tội danh đã lỗi thời hoặc không còn mang tính chất nguy hiểm cao cho xã hội. Cụ thể:

Đề nghị bỏ Điều 181 BLHS về tội “Cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện”, vì hành vi này có thể được điều chỉnh bằng các biện pháp hành chính hoặc dân sự.
Xem xét các hành vi vi phạm có thể chuyển sang xử lý theo pháp luật hành chính thay vì xử lý hình sự.

4. Hình Sự Hóa Một Số Hành Vi Nguy Hiểm Mới Xuất Hiện

Bên cạnh việc phi hình sự hóa một số tội danh, BLHS cũng cần bổ sung các quy định mới để xử lý các hành vi nguy hiểm có tác động lớn đến xã hội. Các đề xuất bao gồm:

Xử lý hình sự đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực công nghệ tài chính, tiền ảo và thương mại điện tử.
Hình sự hóa các vi phạm liên quan đến kiểm toán độc lập, lừa đảo tài chính công nghệ cao.
Cập nhật quy định xử lý vi phạm về thuốc lá điện tử và các chất kích thích mới chưa được kiểm soát.

5. Đảm Bảo Tính Thống Nhất Giữa BLHS Và Luật Xử Lý Vi Phạm Hành Chính

Một số quy định trong BLHS hiện nay có sự chồng chéo hoặc chưa đồng nhất với Luật Xử lý vi phạm hành chính, đặc biệt đối với những tội danh có dấu hiệu “đã bị xử phạt vi phạm hành chính”. Do đó, cần:

Hoàn thiện các quy định để bảo đảm sự thống nhất giữa BLHS và pháp luật xử lý vi phạm hành chính.
Định rõ ranh giới giữa hành vi bị xử lý hành chính và hành vi bị xử lý hình sự nhằm tránh mâu thuẫn trong thực thi pháp luật.

Kết Luận

Việc sửa đổi, bổ sung BLHS 2015 là một bước đi quan trọng để nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật, bảo đảm công bằng xã hội và phù hợp với sự phát triển của đất nước. Những đề xuất trên không chỉ giúp hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự mà còn góp phần xây dựng một môi trường pháp lý minh bạch, công bằng và hiệu quả hơn. Bộ Tư pháp và các đơn vị liên quan đang tích cực nghiên cứu, tổng hợp ý kiến để đảm bảo rằng các sửa đổi, bổ sung sẽ đáp ứng được yêu cầu thực tiễn và phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế.