Bên cạnh việc tiếp tục củng cố vai trò của khu vực doanh nghiệp nhà nước, giải pháp thứ ba nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết là phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân, cả về quy mô lẫn chiều sâu, để doanh nghiệp tư nhân thực sự trở thành một lực lượng quan trọng trong cơ cấu nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Trước hết, cần ưu tiên xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân tầm cỡ khu vực và quốc tế, có năng lực cạnh tranh cao, năng động, sáng tạo, và sẵn sàng dẫn dắt hệ sinh thái doanh nghiệp trong nước. Những tập đoàn tư nhân lớn không chỉ đóng vai trò tạo công ăn việc làm và đóng thuế, mà còn dẫn dắt các doanh nghiệp nội địa khác tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, qua đó nâng tầm vị thế của nền kinh tế Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.
Tuy nhiên, phát triển kinh tế tư nhân không thể chỉ tập trung vào các “ông lớn”. Nhà nước cần có chính sách riêng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) – khu vực chiếm tỉ trọng lớn trong nền kinh tế và có tiềm năng đổi mới sáng tạo cao. Đồng thời, cần nâng đỡ khu vực kinh tế hộ gia đình và hợp tác xã, khuyến khích hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi thành doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, tạo điều kiện để họ tiếp cận vốn, công nghệ, thị trường và đào tạo nguồn nhân lực. Việc phát triển mô hình hợp tác xã kiểu mới, hiệu quả và minh bạch cũng sẽ đóng góp tích cực vào nền kinh tế cộng đồng, gắn kết sản xuất nhỏ lẻ với chuỗi giá trị lớn hơn.
Một điểm đột phá trong giải pháp này là khuyến khích kinh tế tư nhân tham gia vào các lĩnh vực chiến lược như cơ sở hạ tầng quan trọng, công nghệ cao, công nghiệp mũi nhọn, an ninh năng lượng, quốc phòng và các lĩnh vực phục vụ an sinh xã hội. Điều này đòi hỏi loại bỏ tư duy “trọng công hơn tư” và sự độc quyền của doanh nghiệp nhà nước trong nhiều lĩnh vực vốn mang tính đặc thù. Thay vào đó, cần thiết lập một cơ chế công bằng, minh bạch, nơi doanh nghiệp tư nhân có thể cùng tham gia, cùng gánh vác và cùng hưởng lợi từ các dự án quốc gia trọng điểm.
Bên cạnh đó, Nhà nước cần xây dựng các cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc hợp tác công – tư (PPP) một cách minh bạch và hiệu quả để doanh nghiệp tư nhân có thể đóng vai trò tích cực trong những dự án như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, hạ tầng năng lượng, hạ tầng số, công nghiệp quốc phòng, và nhiều lĩnh vực đặc biệt khác. Việc tham gia vào các dự án này không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị và đổi mới công nghệ, mà còn thể hiện vai trò, trách nhiệm và sự gắn kết của khu vực tư nhân với sứ mệnh phát triển quốc gia.
Tóm lại, giải pháp thứ ba không chỉ đề cao phát triển doanh nghiệp tư nhân về mặt số lượng và quy mô, mà còn nhấn mạnh vai trò kiến tạo, đồng hành và tạo động lực của Nhà nước để khu vực này từng bước trưởng thành, cạnh tranh và đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp phát triển bền vững của đất nước.
