Một nền kinh tế tư nhân phát triển bền vững không thể tách rời khỏi một hệ thống pháp lý mạnh mẽ và đáng tin cậy trong việc bảo vệ quyền tài sản, quyền sở hữu và quyền tự do kinh doanh. Đây chính là giải pháp thứ hai – một nền tảng pháp lý vững chắc, tạo niềm tin cho doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hiện đại mà Việt Nam đang xây dựng.
Một trong những chức năng quan trọng nhất của Nhà nước trong nền kinh tế thị trường hiện đại là bảo vệ quyền sở hữu tài sản của nhà đầu tư, bao gồm cả tài sản hữu hình và vô hình như quyền sở hữu trí tuệ. Nhà nước cần ban hành và thực thi hiệu quả các quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ tài sản, giảm thiểu rủi ro pháp lý và hạn chế tối đa tình trạng thay đổi chính sách một cách đột ngột, vốn có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho doanh nghiệp tư nhân.
Đặc biệt, cần tạo lập một cơ chế hỗ trợ và bảo vệ nhà đầu tư tư nhân, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo – những chủ thể nhạy cảm với môi trường pháp lý và dễ tổn thương trước các rào cản chính sách. Khi các doanh nghiệp cảm thấy được bảo vệ và an tâm trong hoạt động kinh doanh, họ sẽ mạnh dạn đầu tư, mở rộng sản xuất, đổi mới sáng tạo và đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế.
Song song với việc bảo vệ quyền sở hữu, việc đảm bảo thực thi hợp đồng là yếu tố then chốt để tăng tính minh bạch, ổn định và hiệu quả trong môi trường kinh doanh. Một nền kinh tế thị trường hiện đại cần có hệ thống tư pháp thương mại công minh, hiệu lực và hiệu quả, giúp các bên tin tưởng rằng mọi giao dịch đều có thể được thực hiện và bảo vệ một cách công bằng nếu có tranh chấp xảy ra.
Do đó, Nhà nước cần cải cách mạnh mẽ hệ thống tư pháp thương mại, rút ngắn thời gian và chi phí giải quyết tranh chấp hợp đồng, tăng cường hiệu quả hoạt động của các tòa án kinh tế và trọng tài thương mại. Cùng với đó là việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm hợp đồng và tạo điều kiện để phán quyết được thi hành nhanh chóng, công bằng và minh bạch, qua đó củng cố lòng tin của doanh nghiệp vào hệ thống pháp luật.
Ngoài ra, Nhà nước cũng cần tăng cường giám sát việc thực thi pháp luật, khắc phục tình trạng thiếu thống nhất trong chính sách giữa Trung ương và địa phương, và đặc biệt là xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng thanh – kiểm tra để nhũng nhiễu doanh nghiệp. Việc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp tư nhân mà còn tạo môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh, khuyến khích đầu tư và phát triển.
Song song với việc bảo vệ doanh nghiệp, cũng cần yêu cầu khu vực tư nhân nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, xây dựng đạo đức kinh doanh, và hành xử có trách nhiệm với xã hội. Khi doanh nghiệp tư nhân phát triển trong một môi trường pháp lý minh bạch, công bằng và có trách nhiệm, họ sẽ đóng vai trò tích cực hơn trong phát triển kinh tế – xã hội đất nước.
