1. Khái niệm “Đất sổ xanh” – Hiểu đúng để không vướng rắc rối pháp lý
Hiện nay, trong Luật Đất đai 2024, không có quy định cụ thể nào về khái niệm “đất sổ xanh” hoặc “sổ xanh”. Đây là cách gọi mang tính dân gian, thường dùng để chỉ những thửa đất được lâm trường cấp giấy chứng nhận cho thuê lâu dài, trên đó có bìa màu xanh nên được người dân quen gọi là “sổ xanh”.
Theo khoản 2 Điều 137 Luật Đất đai 2024, đất do lâm trường quản lý và cho thuê nằm trong trường hợp đặc biệt, thường sử dụng cho mục đích nông, lâm nghiệp và không phải là đất giao ổn định lâu dài cho hộ gia đình, cá nhân. Khi hết thời hạn thuê hoặc khi lâm trường có yêu cầu thu hồi, người sử dụng đất sẽ không còn quyền tiếp tục sử dụng nếu không có chính sách giao đất cụ thể từ địa phương.
Tóm lại:
-
“Sổ xanh” là giấy xác nhận thuê đất từ lâm trường;
-
Đất sổ xanh không phải là đất ở, đất thổ cư hay đất giao lâu dài;
-
Không có giá trị pháp lý như “sổ đỏ” – Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
2. Đất sổ xanh có chuyển thành sổ đỏ được không?
Có, nhưng không phải tất cả các trường hợp. Việc chuyển đổi từ đất sổ xanh sang sổ đỏ (tức là được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) phụ thuộc vào nhiều điều kiện theo quy định tại Điều 137 Luật Đất đai 2024.
Một số trường hợp có thể chuyển thành sổ đỏ:
-
Người sử dụng đất có giấy tờ của lâm trường giao đất trước ngày 01/7/2004, sử dụng ổn định, không có tranh chấp, thì có thể được cấp sổ đỏ mà không phải nộp tiền sử dụng đất – (Khoản 2 Điều 137).
-
Có các loại giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp trước ngày 15/10/1993: Ví dụ như giấy chứng nhận tạm thời, sổ mục kê, giấy tờ của chế độ cũ hoặc văn bản chứng minh sử dụng đất ổn định có xác nhận của UBND xã – (Khoản 1 Điều 137).
-
Có quyết định giao đất, cho thuê đất của Nhà nước trong khoảng từ 15/10/1993 đến trước khi Luật có hiệu lực, nhưng chưa được cấp sổ đỏ – (Khoản 4 Điều 137).
-
Người đang sử dụng đất có bản sao giấy tờ đủ điều kiện cấp sổ, nhưng bản gốc bị thất lạc, và có xác nhận đất sử dụng ổn định, không tranh chấp – (Khoản 7 Điều 137).
Những trường hợp không đủ điều kiện:
-
Đất đang thuê từ lâm trường mà không có giấy tờ chuyển giao quyền sử dụng, hoặc hết hạn thuê và không được địa phương bố trí chính sách giao đất;
-
Đất thuộc quy hoạch sử dụng khác hoặc không phù hợp với quy hoạch đất ở;
-
Đất có tranh chấp, bị sử dụng sai mục đích, lấn chiếm đất rừng, đất công.
3. Lưu ý khi xin cấp sổ đỏ cho đất sổ xanh
Người dân cần chuẩn bị:
-
Giấy tờ liên quan đến nguồn gốc đất (sổ xanh, hợp đồng thuê đất, biên bản giao đất, bản đồ đo đạc);
-
Xác nhận của chính quyền địa phương về thời gian sử dụng đất, mục đích sử dụng, tình trạng tranh chấp;
-
Giấy tờ nhân thân (CMND/CCCD, hộ khẩu).
Lưu ý quan trọng:
-
Cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét toàn diện các yếu tố: thời điểm giao đất, mục đích sử dụng, quy hoạch, hiện trạng sử dụng, tranh chấp, giấy tờ liên quan… trước khi quyết định cấp sổ đỏ;
-
Không nên tự ý chuyển nhượng, xây dựng trái phép trên đất sổ xanh khi chưa được cấp Giấy chứng nhận chính thức – có thể bị xử phạt và buộc tháo dỡ.
