Vay tiền mà không trả thì có thể bị khởi tố hình sự không?

Hỏi: Vay tiền mà không trả thì có thể bị khởi tố hình sự không?

Trả lời:

Vay tiền mà không trả có thể dẫn đến việc bị khởi tố hình sự nếu hành vi này cấu thành tội phạm, tùy thuộc vào tình huống cụ thể hành vi này có thể là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tội phạm hoặc là hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

1. Lừa Đảo Chiếm Đoạt Tài Sản (Điều 174 BLHS 2015)

Theo điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra khi:

• Hành vi: Sử dụng thủ đoạn gian dối để lừa dối người khác giao tài sản.
• Mục tiêu tài sản: Tài sản bị chiếm đoạt có giá trị từ 2 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc trường hợp nghiêm trọng (đã bị xử phạt hành chính, đã bị kết án, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội, v.v.).
• Mục đích: Nhằm chiếm đoạt tài sản mà không trả lại.

Ví dụ:

Người vay tiền, hứa trả lại sau 1 tháng nhưng thực chất ngay từ đầu đã dựng giấy tờ giả mạo hoặc cung cấp thông tin sai sự thật để vay tiền rồi chiếm đoạt.

2. Lạm Dụng Tín Nhiệm Chiếm Đoạt Tài Sản (Điều 175 BLHS 2015)

Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra khi:

• Hành vi ban đầu: Người phạm tội nhận tài sản một cách hợp pháp qua giao dịch hợp đồng (vay, mượn, thuê, v.v.).
• Hành vi chiếm đoạt:
  1. Dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn sau khi nhận tài sản.
  2. Đến hạn trả nhưng có khả năng trả lại cố tình không trả.
  3. Sử dụng tài sản vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến mất khả năng trả lại.

Ví dụ:

Người vay tiền qua hợp đồng hợp pháp nhưng sau đó dùng tiền vào các hoạt động bất hợp pháp (cá độ, làm ăn thua lỗ, v.v.), không còn khả năng trả lại tài sản.

3. Phân Biệt Giữa Hai Tội Danh

Khi tham gia giao dịch vay mượn tài sản, việc phân biệt giữa lừa đảo chiếm đoạt tài sản và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản là một vấn đề pháp lý quan trọng. Hai tội danh này đều liên quan đến việc chiếm đoạt tài sản, nhưng có sự khác biệt rõ rệt về bản chất hành vi và điều kiện pháp lý.